Yüksek rakımı, uzun güneşlenme süresi ve düşük nem oranıyla Van, Türkiye’nin güneş enerjisi haritasında parlayan şehirlerinden biri haline geliyor. Yükselen enerji fiyatları ve artan temiz enerji ihtiyacı, yatırımcıların gözünü Doğu Anadolu’ya çevirmesine neden oldu.
Van, yıllık ortalama 3.070 saat güneşlenme süresi ve 1.652 kWh/m²’lik global radyasyon değeriyle Türkiye’nin en yüksek güneş enerjisi potansiyeline sahip illerinden biri konumunda. Bu değerler, Van’ı güneş enerjisi yatırımları açısından cazip bir merkez haline getiriyor.
Van’ın geniş kırsal alanları ve tarımsal üretime uygun olmayan çorak arazileri, güneş enerjisi santrallerinin (GES) kurulumu için ideal. Bu sayede hem tarım arazileri korunuyor hem de atıl alanlar ekonomik değere dönüşüyor.
Mevcut Santraller ve Dev Projeler
Şu anda Van genelinde işletmede olan 7 güneş enerjisi santrali bulunuyor ve bu santrallerin toplam kurulu gücü 121 MW. Ayrıca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) ön lisans almış 11 proje daha bulunuyor ve bu projelerin tamamlanmasıyla birlikte toplam kapasite 294 MW’a ulaşacak.
Bununla da yetinilmiyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Van Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın desteğiyle, 4.000 hektarlık bir alanda Van Güneş Enerjisi İhtisas Endüstri Bölgesi kurulması hedefleniyor. Bu bölgeyle birlikte Van’ın sadece üretici değil, aynı zamanda güneş enerjisi ekipmanlarının üretildiği bir merkez olması hedefleniyor.
GES kurmanın maliyeti ve gelir getirisi ne kadar?
Van’da kurulacak 1 megavatlık (MW) bir güneş enerjisi santralinin ortalama maliyeti 650.000 ila 850.000 dolar arasında değişiyor. Bu tesisler yılda yaklaşık 1.600.000 ila 1.700.000 kWh elektrik üretebiliyor. Serbest piyasada veya devletin destekleme mekanizması (YEKDEM) kapsamında elektriğin satışıyla yılda 160.000 ila 204.000 dolar gelir elde edilebiliyor.
Bu da yatırımın yaklaşık 4 ila 7 yıl arasında kendini amorti etmesini sağlıyor. Enerji fiyatlarındaki artış ve teknolojik gelişmeler dikkate alındığında, geri dönüş süresinin daha da kısalabileceği belirtiliyor.
Yerel Ekonomiye Katkı
Güneş enerjisi yatırımlarının sadece elektrik üretmekle kalmadığını vurgulayan uzmanlar, bu yatırımların Van’da istihdam yaratma, enerji maliyetlerini düşürme ve çevreyi koruma gibi birçok pozitif etki yarattığını ifade ediyor. GES yatırımları tarım arazilerine zarar vermeden, kıraç veya eğimli arazilerde de kurulabiliyor.
Van Ticaret ve Sanayi Odası, yerli ve yabancı yatırımcıları bölgeye çekmek için aktif çalışmalar yürütürken, DAKA (Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı) da bölgeye yatırım yapılması için teşvikler ve danışmanlık sağlıyor.
Sonuç: Van, Güneşe Yatırım Yapmak İsteyenler İçin Doğal Bir Alan
Güneş enerjisinde “doğunun yıldızı” olma yolunda ilerleyen Van, sahip olduğu doğal avantajları ve altyapı potansiyeliyle temiz enerji yatırımlarında dikkat çeken bir merkez haline geliyor. Enerji geçişinin kritik olduğu bu dönemde, Van gibi şehirlerin bu alanda öncülük etmesi, Türkiye’nin karbon nötr hedeflerine de önemli katkı sağlayacak.
Kaynaklar:
- Van Ticaret ve Sanayi Odası – Van İli Güneş Enerjisi Santralleri Raporu
- GNS Solar – Türkiye Güneş Haritası
- Enerji Atlası – Van Güneş Enerjisi Santralleri
- DAKA – Van Yatırım Potansiyeli Raporu
- ResearchGate – GES Finansal Analizi Van Örneği
