“Toprağa yakın üretilen ürünlerin tamamında, tutunma oranı yüksektir”
Artan pestisit (kimyasal zehir) kullanımına karşı Tarım Bakanlığı’na çağrı yapan TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, bakanlığın tıpkı taklit-tağşiş listesi gibi pestisit listesi açıklamasını istedi. Etkin bir denetim mekanizması kurulması için ziraat mühendisi ve gıda mühendisi istihdamının artırılması gerektiğini belirten Kırım, yurttaşların sirkeli ve karbonatlı sularla sebze meyveyi yıkayarak zehri bir miktar azaltabileceğini vurguladı. Yeşil ve kapya biber, marul ve maydanozda pestisitin tutunma oranının yüksek olduğunu kaydeden Kırım, temiz olana kadar yıkama, sirke ve karbonatlı suyla yıkamanın pestisiti azaltabileceğini söyledi.
Tarımda ürünlere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, istenmeyen yabani otları, böcekleri yok etmek için kullanılan kimyasal bir zehir olan pestisit, son zamanlarda Türkiye’de insan sağlığını ciddi oranda tehdit ediyor. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde tespit edilerek Türkiye’ye iade edilen gıda ürünlerinde artış dikkati çekerken, TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, pestisit sorunun kaynağının artan maliyetler ve Tarım Bakanlığı’nın yeterli denetimi sağlayamaması olduğunu söyledi. Kırım, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, kontrol mekanizması kurulması gerektiğini vurguladı ve şöyle dedi:
Denetim mekanizması gerekli
“Buradaki asıl problem denetim ve verileri doğru işleyememe mekanizmasıyla alakalı. Biz burada Türkiye’de ne kadar pestisit kullanıldığını tahmin edebiliyoruz ancak bunu verilerde toplam olarak göremiyoruz. Ne yazık ki her geçen sene pestisit kullanımı artıyor. Bunun önüne geçebilmek için kimin, hangi çiftçinin hangi bahçenin ne kadar pestisit aldığını ve bunun ne zaman doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığını kontrol eden bir mekanizmanın kurulmasına ihtiyaç var.
Bunu da Tarım Bakanlığı’nın sahadaki görevlileri yapacak. Burada ziraat mühendisleri ve gıda mühendislerinin istihdamı zaten bu kontrol mekanizmasının doğru işlemesinin temel unsurlarından. Ancak ne yazık ki geçtiğimiz yakın dönemde Bakanlığımız, çok sayıda ziraat mühendisi ve gıda mühendisi istihdam etmedi, bu sayının gitgide artmasının ihtiyacını, bu yaşamış olduğumuz problemlerle görüyoruz aslında.”
Kansere neden olan etkenlerden biri
Kırım, pestisitli gıda ürünlerinin kansere etkisini şöyle değerlendirdi:
“Tek başına kansere sebep oluyor diyemeyiz ama ne yazık ki, bu ve bunun gibi kontrolsüz tüm mecralar ne yazık ki, ülkemizdeki sağlık durumunun gitgide kötüye giden bir hal aldığını gösteriyor. Taklit tağşiş listelerinin açıklanmasına bakarsanız, bu da bunun etkenlerinden biri olabilir. Hava kirliliği olabilir, çevre kirliliği olabilir. Sanayinin etken olduğu diğer çevresel kirlilikler olabilir. Bunların tamamının birleştiği toplumlarda kanser miktarının artması da beklenmeyen bir durum değil.”
Sebze meyveyi sirke ve karbonatlı suyla yıkamak pestisiti azaltır
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Kırım, pestisite karşı ‘sebze meyveyi sirkede ya da karbonatta on dakika bekletmek işe yarar mı’ sorusuna şu yanıtı verdi:
“Bu yöntemler kısmen işe yarar çünkü pestisitin bir kısmı zaten meyve sebzenin dış kısmında tutunuyor olabilir. Bu tutunan miktarı da uzaklaştırabilmek için sirkeli suda bekletmek, karbonatlı suda bekletmek yöntemleri kullanılabilir yöntemler. Bunun yanında ürünleri soyarak da tüketmeleri, bu etkenleri birazcık da olsa uzaklaştırmaları için faydalı olabilir. Tüm bunların haricinde çamaşır suyuna yatırma gibi eylemler görüyoruz, bunlar ne yazık ki önerdiğimiz eylemler değil. Bir kalıntıyı ortadan kaldırmaya çalışırken, bu sefer çamaşır suyu kalıntısı üzerinde kalır ve bunu tüketmemize sebebiyet verebilir. Bunun yerine doğal kaynaklı karbonat ve sirke gibi ürünlerin kullanımı, pestisiti tam olarak ortadan kaldıracağını söyleyemeyiz ancak üzerindeki miktarı azaltmak için faydalı olabilir.
Daha öncesinde sezonunda meyve sebze tüketmek önemli. Pestisitin hangi ürünlerde hangi sezonda kullanıldığını tahmin edebilirsiniz. Bu ürünlerden o sezonlarda uzak durursanız, ürünleri sezonunda tüketme alışkanlığı edinirseniz, bu gibi uzaklaştırmak için evde temizlik uygularsanız en azından riski minimize etmiş olabilirsiniz.
“Toprağa yakın üretilen ürünlerin tamamında pestisitlerin tutunma oranı yüksektir”
Biz en çok pestisitin yeşil biber, kapya biber gibi ürünlerin üzerinde kaldığını biliyoruz. Serada tabii ki üretiliyor. Sezonunda üretildiği gibi iyi bir mekanizma işletilebilirse tüketmek için, bu her alanda böyle… Sezonda tercih edilmesi riski minimize edecektir.
Yeşil biber ve kapya biber gibi ürünlerin üzerinde pestisitin tutunma miktarının daha çok olduğunu ve daha yoğun kullanıldığını tahmin edebiliyoruz. Toprağa yakın üretilen ürünlerin tamamında, marulda maydanozda ve benzeri yeşilliklerde pestisitlerin tutunma oranı yüksektir. Tıpkı yeşil biber ve kapya biberde olduğu gibi. Bunların da yine yeterli miktarda yıkanarak kullanılması önerilen yöntemlerden bir tanesi… Yani temiz olana, üzerinde kir barındırmayacağından emin olana kadar yıkamak.”
Kırım, taklit ve tağşiş listesi gibi pestisit listesi açıklanması ve ziraat ile gıda mühendisi istihdamının artırılması gerektiğini belirterek, Tarım Bakanlığı’na şu çağrıyı yaptı:
“Taklit tağşiş listesi gibi liste açıklanmalı”
“Taklit tağşiş listeleri açıklanmaya başlandı her gün farklı şehirlerimizde ciddi problemlerle karşılaşılıyor. Bu da denetimin şeffaf olmasının sonuçlarını gösteriyor, toplumun kendini bilinçli hissedip kendini taklit-tağşişli üründen koruması için fayda sağlar. Aynı mekanizmanın biz pestisit içinde işletilmesini istiyoruz. Pestisit kalıntısı barındıran ürünler olduğu zaman bunların listesinin, bakanlık tarafından tıpkı taklit-tağşiş listesi gibi açıklanmasını istiyoruz. Vatandaş nasıl taklit-tağşiş yapan markayı tercih etmiyorsa, pestisit kullanan üreticiyi de tercih etmeme hakkı doğmuş olur, bunu bildiği zaman. Biz aynı şekilde pestisit listelerinin de güncel olarak toplumla paylaşılmasının gerekliliğinin altını çiziyoruz.
Denetim mekanizması kurulması için kontrolör istihdamı
Bakanlığın daha sağlıklı denetim mekanizması işletmesi için kadrolarında, gıda mühendisi, ziraat mühendisi istihdamını artırması gerekmektedir. Artırmadığı sürece her gün neredeyse ülke gündemine gıda kaynaklı bir problem haberiyle yaşamaya devam edeceğiz. Bunların ortadan kalkması için acil olarak kontrolör sayısının gıda mühendisi ve ziraat mühendisi olarak artırılması, denetim mekanizması içine dahil edilmesi, hayati bir önem taşıyor.
Dünyanın neresine gidersiniz gidin, bununla ilgili bir bakanlıkla karşılaşırsınız. Yani bu devletin asli görevidir. Zaten ülkemizdeki yasalar da bakanlığın birçok görevini dışarıdaki kurumlara devredebileceğini gösterirken, denetim mekanizması kati suretle bakanlıktadır der, yani burada zabıta birimlerinin ya da belediyelerin yerel yöneticilerin inisiyatifine bırakmıyor. Gıda ve tarım konusundaki kontrollerin tamamında denetimi doğrudan bakanlığın yetkisi ve görevi altında.” (ANKA)
