Dışişleri Bakanı Lavrov, “Orta Doğu’dan ayrılmıyoruz. Suriye’de bazı olaylar yaşandı. Bunun nedeni de 10 yıl içinde siyasi sürecin frenlenmesi. Bir şey değiştirmeme isteği vardı” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün başkent Moskova’da düzenlediği basın toplantısında, Rus diplomasisinin 2024 yılındaki faaliyetlerini değerlendirdi. Lavrov, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı grupların başkent Şam’ın kontrolünü ele geçirdiği ve Beşar Esad yönetiminin yıkıldığı Suriye’ye ilişkin değerlendirmesinde, Suriye’deki durumun iyileştirilmesi yönündeki girişimlerde yararlı olmak istediklerini belirterek, “Orta Doğu’dan ayrılmıyoruz. Suriye’de bazı olaylar yaşandı. Bunun nedeni de 10 yıl içinde siyasi sürecin frenlenmesi. Bir şey değiştirmeme isteği vardı” diye konuştu.
Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bunun doğru olmadığını ve eski Suriye yönetimine Anayasa Komitesi’nin yeniden çalışmalarını başlatmasını teşvik ettiklerini anlatarak, “Şam yönetimi, komitenin çalışmasını ve bazı anlaşmalara varmasını pek istemedi. İktidar paylaşımı konusunda anlaşma sağlanabilirdi. Terörist olmayan muhalif güçlerle iktidarın paylaşımın yapılmasını istemediler. Siyasi süreçte yavaşlama yaşandı. Bununla birlikte sosyal sorunlar yaşanmaya başladı ve durum kötüleşti. ABD’nin yaptırımları Suriye’nin ekonomisini boğdu” ifadelerini kullandı.
‘SURİYE’DEKİ KÜRTLERE “ŞAM İLE KÖPRÜ” TEKLİFİ YAPILDI’
ABD’nin Suriye’nin doğusundaki toprakları işgal ettiğini söyleyen Lavrov, “Bu bölgede petrol yatakları bulunuyor. Bu bölgede elde edilen kaynaklar, Suriye’nin kuzey doğusundaki ayrılıkçı unsurları desteklemek için kullanılıyor” dedi. Lavrov, Suriye’deki Kürtlere ‘Şam ile köprü kurulması’ konusunda teklif yaptıklarını hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Onlar bunu istemedi. Onlar, orada Amerikalıların olacağını ve yarı devlet kuracağını söylüyordu. Onlara şunu hep anlatmaya çalıştık: Türkiye ve Irak, Kürt devletinin kurulmasına izin vermeyecek. Kürtlerin haklarının Suriye, Irak, İran ve Türkiye’de istişare edilmesinden ve korunmasından yana yaklaşım sergiledik. Bir taraftan Şam, diğer yandan Kürtler müzakere etmek istemiyordu.”
Suriye’ye dair oluşturulan platformlar arasında da etkileşimin zayıf olduğuna işaret eden Lavorv, “Böylece boşluk oluştu ve patlama yaşandı. Gerçekleri kabul etmek lazım” dedi.
‘TÜRK VE KÖRFEZ ÜLKELERİNDEN MESLEKTAŞLARLA GÖRÜŞTÜM’
Rusya’nın Şam Büyükelçiliği’nin faaliyetleri ve Suriye’nin yeni yönetimi ile temasları sürdürdüğünü dile getiren Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Suriye’deki durumun iyileştirilmesi yönündeki girişimlerde yararlı olmak istiyoruz. Bunun için Suriye’deki tüm siyasi, etnik, dini güçler ve tüm dış güçlerin katılımıyla kapsamlı diyaloğa ihtiyaç var. Türk ve Körfez ülkelerinden meslektaşlarla görüştüm. Onlar, bu sürece Rusya, Çin, İran’ın dahil edilmesinden yana. Buna açığız” değerlendirmesinde bulundu.
Lavrov, Astana Formatı’nın bu konuda rol oynayabileceğini belirterek, “Eğer birileri, Suriye topraklarında rakipleriyle hesaplaşma yerine gerçekten sürdürülebilir sonuca odaklı süreci başlatmak istiyorsa, bunu görüşmeye hazırız” ifadesini kullandı.
‘BMGK’DEKİ 15 KOLTUKTAN 6’SININ BATI’YA AİT OLMASI DOĞRU DEĞİL’
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) yapısını da değerlendiren Lavrov, “BMGK’nin reform edilmesi gerekli. Çünkü küresel ekonomi, finans, siyaset ve askeri alanlarda özel sorumluluk taşıyan ülkeler BMGK’de temsil edilmiyor” tespitinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı, Hindistan ile Brezilya’nın tüm kriterlere göre BMGK’de temsil edilmeyi hak ettiğini dile getirerek, “BMGK’deki 15 koltuktan 6’sı Batı’ya ait. Bu doğru değil. Yeter artık. Gelişmekte olan ülke sayısının artırılması gerekiyor” diye konuştu.
PUTİN-TRUMP GÖRÜŞMESİ KONUSUNDA ‘HENÜZ TALEP YOK’
ABD başkanı seçilen Donald Trump’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazır olduğu ve bunun için hazırlıkların yapıldığı yönündeki açıklamasını değerlendiren Lavrov, Putin’in görüşmeye hazır olduğunu defalarca dile getirdiğini, bu konuda henüz bir talep olmadığını ve somut inisiyatifleri beklediklerini kaydetti.
Lavrov, Trump’ın göreve başladıktan sonra Ukrayna konusundaki yaklaşımını netleştirmesini beklediklerini, ABD’de Joe Biden yönetiminin, başkanlık görevini devralmaya hazırlanan Donald Trump için ‘kötü miras’ bırakmaya çalıştığını söyledi.
DÜŞEN UÇAK KONUSUNDA ‘GERGİNLİK YARATMAYA GEREK YOK’
25 Aralık’ta Rus hava sahasında açılan ateşle hasar görmesi sonucu Kazakistan’da Azerbaycan Hava Yolları’na (AZAL) ait yolcu uçağının düşmesi konusuna da değinen Lavrov, uçağın kara kutularının çözülmesi için Brezilya’ya gönderildiğini hatırlattı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Soruşturma kapsamında Brezilya’da özel bir toplantı yapıldı. Kara kutular açıldı ve içeriği yeterince ilginç bilgi sağladı. Bu içerik, kapsamlı soruşturmanın yapılması gerektiğini gösteriyor. Kara kutuların büyük ölçüde doğrulamadığı bilgileri kullanarak medyada gerginlik yaratmaya gerek yok” diye konuştu.
‘ERMENİSTAN’IN İKİ BİRLİĞE BİRDEN ÜYE OLMASI MÜMKÜN DEĞİL’
‘Ermenistan’ın Batı ile yakınlaşmasının, bölgedeki güvenliği etkileyip etkilemeyeceği’ yönündeki soruyu da yanıtlayan Sergey Lavrov, şöyle konuştu: “Ermenistan’ın Batı ve AB ülkeleri ile temaslarını sürdürmesinde kötü bir şey görmüyorum. Ancak topraklarımız, geleneklerimiz ve sömürgeci olmayan tarih anlayışımızdan uzak olan ülkeler, AB misyonunun Sünik bölgesinde güvenliği sağlayacağı yönünde açıklama yapıyor. Ben bunu pek anlamıyorum. Rusya, Azerbaycan, Türkiye, İran, bölge ülkelerinin komşu ülkelerle sorunlarını çözmesi gerektiğini söylüyor. Bu noktaya kaçınılmaz olarak geleceğiz.”
Ermenistan’ın hem Avrasya Ekonomik Birliği’ne (AEB) hem de AB’ne üyeliğinin mümkün olmadığını dile getiren Rusya Dışişleri Bakanı, “Çünkü bunlar, iki farklı serbest ticaret ve iki farklı gümrük alanı. Bunlar birbiriyle uyuşmuyor” ifadelerini kullandı.
Lavrov, Ermenistan ile ABD’nin stratejik ortaklık anlaşması imzalamasına ilişkin ise bunun, iki ülkenin egemen kararı olduğunu söyledi. Ermenistan’ın üye olduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) toplantılarına katılmadığına dikkati çeken Lavrov, Erivan ile resmi seviyedeki ilişkilerin basit olmadığını belirtti. Bakan Lavrov, Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan’ın yakında Moskova’ya ziyaret gerçekleştireceğini belirtti.
PEZEŞKİYAN, 17 OCAK’TA RUSYA’YI ZİYARET EDECEK
3+3 Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu’nu da değerlendiren Rusya Dışişleri Bakanı, Gürcistan’a bu platformda yer ayrıldığına dikkati çekerek, “Gürcistan, ayrılan koltuğa henüz oturmadı. Ancak bölgenin sorunlarını tartışmak için bir araya geldiğimiz masadaki bu koltuk, Gürcistan için her zaman erişilebilir konumda” diye konuştu.
Lavrov, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın 17 Ocak’ta Rusya’ya gerçekleştireceği ziyaret esnasında Rusya ile İran arasında kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının imzalanacağını dile getirdi. Bu anlaşmanın ikili ilişkileri çeşitli alanlarda güçlendirmeyi öngördüğünü kaydeden Lavrov, başka ülkelere karşı olmadığını söyledi.
Lavrov, NATO’nun Avrasya’ya yönelik yaklaşımını değerlendirerek, “NATO, Avrasya’nın Avrupa Atlantik güvenlik yapısının parçası olmasını istiyor. Bu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) 1999’da ortaya koyduğu güvenliğin bölünmezliği ilkesiyle uyuşmuyor” dedi.
